Public Money, Public Code.

Public money, public code. Dit is een uitgangspunt dat wordt uitgedragen door de Free Software Foundation Europe (FSFE - *1)
Software die wordt gemaakt met belastinggeld is in wezen publieke software en zou dus onder Open Source Licenties beschikbaar moeten zijn.
Daarvoor zou wetgeving, bij voorkeur (ook) op Europees niveau, nodig moeten zijn.
Maurice Verheesen, FSFE coordinator voor de Nl afdeling, heeft in 2017 hierover reeds een lezing verzorgd tijdens het Open Source Event in de Bibliotheek Tilburg Centrum.

Het klopt dat het "open tenzij" model reeds veel langer bestaat en toegepast zou moeten worden door alle (semi-)openbare instellingen (2002 - Motie vendrik -*2)
Als je geen Open Standaarden en Toepassingen in je organisatie gebruikt (en meeweegt in aanbestedingen) moet je in je jaarveslag aangeven waarom dat zo is in jouw organisatie.
Ik heb echter nog nooit een dergelijke passage kunnen vinden in jaarverslagen van welke publieke organisatie dan ook (die ik heb bekeken).

Ik denk dat de moeizaamheid waarmee dit model (vrijwel niet) op de kaart staat o.a. te maken heeft met:
Het niet kunnen kopen van een 'blanko PC': Als consument (cq Overheid die handelt als..) zou je de mogelijkheid moeten hebben een PC te kunnen aanschaffen zonder een voorgeinstalleerd besturingssysteem en software op de interne harde schijf.
Bij aankoop geef je dan aan of je een 'lege' pc wilt; een met een Windows of MacOS/IOS of Android-besturing of een met een andere Linux besturing (dan Android). Of je installeert er dus zelf een (Open Source) OS op.
Dat laatste zou moeten schelen in de aanschafprijs. (Koppelverkoop 2007 - *3) Bijkomend voordeel is verder dat je voor de Open Source software en de update-licenties geen kosten maakt.

Echter, onze samenleving is economisch beschouwd inderdaad niet gebaseerd op samenwerking maar op marktwerking.
Belangrijkste wapenfeit in deze is dat de EU en Nederland toestaat dat er koppelverkoop plaats vind ten aanzien van computers en besturingssystemen.
Er bestaat bv. geen verplichting voor fabrikanten of verkopers om "blanko" pc's aan de consument aan te bieden.
Een afhankelijkheidspositie/Vendor Lock-in is daar een ongewenst gevolg van. (Heemskerk - 2008 -*4) (Vendor Lockin -*5)

Om hier een tegengeluid aan te geven denk ik nog steeds dat de tijd reeds lang rijp is voor een Open Source Expertise Centrum zoals Astrid Oosenbrug reeds heeft voorgesteld.
Zij was voorstander van zo'n expertisecentrum en heeft geprobeerd hierover -zonder succes- wetgeving in te voeren. (Oosenbrug 2016 -*6).
Wel met succes lukte het Oosenbrug om het gebruik van Open Standaarden bij wet te verplichten. (Oosenbrug 2016 -*7)
Dit geven van een tegengeluid is tevens een reden geweest de Open Source Space in de BibliotheekMB te beginnen.
Zolang het onbekend is bij mensen in zijn algemeenheid en bij de consument in het bijzonder dat je een computer ook kunt besturen met iets anders dan 'Windows of Apple'
zal het gebruik ervan ook niet groeien.

Persoonlijk blijf ik voorstander t.a.v. het idee om een landelijk Open Source Expertise Centrum op te richten dat mede-geinitieerd en onderhouden wordt door de Overheid.
Zeker nu, gezien dit voor Open Source adepten heuglijke feit dd 17-04-2020; inzake "Open Source by Default" waarbij de NL regering van Vrije Software de standaard maakt.
(FSFS 2020 -*8)

Tot slot verwijs ik nog naar de liefdedans die Microsoft reeds enige tijd richting Linux en Open Source doet, hetgeen zou kunnen leiden tot een Windows besturingssysteem gebaseerd op de Linux-kernel:
(https://nl.hardware.info/nieuws/73424/microsoft-werkt-mogelijk-toe-naar-vervanging-windows-kernel-door-linux?fbclid=IwAR0qe5mVAJr8_a6rFyDK8Or5Uubuz0bjQ7IZC7jc-_qNxFRcE6zkmc-mWo4)
Maar of wij daar blij mee moeten zijn...?
Bedankt voor je artikel Leslie.

Rene Houben
okt 2020
LEF
Open Source Space - LocHal Bibliotheek Tilburg

*1 (https://fsfe.org/activities/publiccode/publiccode.nl.html)
*2 (https://nl.wikipedia.org/wiki/Motie-Vendrik)
*3 (http://www.kernnet.nl/com/index.php/archief/184-europese-denktank-wil-af-van-koppelverkoop-windows)
*4 (https://webwereld.nl/nieuws/algemeen/koppelverkoop-windows-blijft-toegestaan-3745229/)
*5 (https://nl.wikipedia.org/wiki/Vendor_lock-in)
*6 (https://www.agconnect.nl/artikel/nederland-moet-open-source-centrum-krijgen)
*7 (https://www.computable.nl/artikel/expertverslag/topic-loopbaan/5892947/2978641/open-standaarden-bij-wet-geregeld.html)
*8 (https://fsfe.org/news/2020/news-20200424-01.nl.html)